Laat ik het maar meteen bekennen: ik lees met veel plezier de columns van Japke-D. Bouma. Telkens weer wordt pijnlijk blootgelegd wat voor kantoortaal-bingo we erop nahouden. Maar ook andere taalkundige fratsen worden aan de kaak gesteld. Dat betekent dan ook dat ik op eieren loop bij het schrijven van deze blog. Naar aanleiding van mijn voorgaande blogs heb ik van een aantal fanatieke lezers de vraag gekregen of ik al die Agile termen eens wil toelichten.
Voor mij is het elke keer weer een zoektocht naar het wel of niet gebruiken van bepaalde termen en bij gebruik het wel of niet uitleggen. Alles uitleggen komt de leesbaarheid niet altijd ten goede. Daarom hierbij een poging de belangrijkste termen simpel uit te leggen. Zodat iedereen dit naslagwerk kan raadplegen. Niet duidelijk genoeg? Of ontbreken er nog termen? Let me know! Dan vul ik ze gewoon aan in de toekomst.
Vooraf: waarom al die termen?
Voor dat ik “sprints”, “retrospectives” en “refinements” ga uitleggen is het goed om even stil te staan bij de vraag waarom we überhaupt die termen gebruiken. Ieder bedrijf heeft zijn eigen terminologie. Bij een garagebedrijf hebben we het over “grote beurt”, “kleine beurt” en andere termen die een betekenis passend bij het vak hebben gekregen. Zo ook helpt het om in een kantoor-setting (in de meest brede zin van het woord) een woordenschat te hebben voor ‘hoe’ we werken. En soms slaan we daarin door. En de mensen die mij een beetje kennen weten: als het zonder kan, graag!
Overigens is de hele set termen in Agile Scrum prima beschreven in de ScrumGuide. De belangrijkste termen om mijn blogs te kunnen lezen staan hieronder in mijn eigen woorden vermeld. Daar gaan we:
Scrumteam
Een team van idealiter 7-9 mensen dat samen aan een product of dienst werkt. Een goed functionerend team bestaat vaak uit teamleden met verschillende kwaliteiten zodat ze samen als team elkaar aanvullen. Dit resulteert in de mogelijkheid om met zo weinig mogelijk afhankelijkheden aan het product of de dienst te kunnen werken.
Sprint
Een van de basisprincipes van Scrum is om alles in overzichtelijke porties te plannen. Uiteindelijk wordt er gepland in vaste blokken van meestal 2 of 3 weken. In specifieke gevallen wordt ook voor 4 weken gekozen. Maar in het algemeen geldt dat een kortere periode beter is. Een vast blok om te plannen noemen we in Scrum de ‘Sprint’.
Backlog
Als team werk je aan een bepaald product of een dienst. Daar moeten allerlei dingen voor gemaakt worden. Al die stukken werk, groot of klein, vervullen een bepaalde wens en voegen daarmee waarde toe aan het te maken product of de te leveren dienst. In alle gevallen komen deze wensen op de backlog. Een lijst met al deze wensen noemen we een backlog. Een backlog is altijd geprioriteerd. De prioriteit wordt bepaald door de waarde die wordt toegevoegd aan het product. In het Engels wordt dit ‘Businessvalue’ genoemd.
Userstory
Een specifieke (klant)wens wordt op de backlog opgenomen. Dit gebeurt normaal gesproken in een daarvoor bedoeld format; de ‘Userstory’. Het achterliggende doel van het gebruik van het format is om jezelf te dwingen concreet te zijn, te weten voor wie je het uiteindelijk maakt en waarom.
Het format luidt: “Als [persona voor wie] wil ik [wat] zodat [waarom]”.
Een voorbeeld van een userstory, met als beoogde uitkomst deze blog, is de volgende. Deze userstory zou je dus kunnen opnemen in de backlog:
Als lezer van de blogs van Factor-N.nl wil ikde gebruikte termen uitgelegd krijgen zodatik de blogs beter kan begrijpen.
Productowner (PO)
Een Productowner is een van de teamleden met een specifieke rol voor het team. Hij/zij is eindverantwoordelijk voor het beheer van de backlog en alle aanverwante activiteiten. Dit betekent dat voor de PO een groot deel van de werkzaamheden zal bestaan uit het in gesprek zijn met gebruikers, klanten en opdrachtgevers om scherp te krijgen wat de specifieke wensen zijn en waarom. Vervolgens gaat de Productowner met het team in gesprek om dit verder te verfijnen.
Scrummaster
De scrummaster is een taak die ingevuld kan worden als functie of als rol. Wanneer de taak wordt ingevuld als rol betekent dit dat een van de teamleden de verschillende scrumsessies plant, organiseert en faciliteert. Kort gezegd zorgt hij/zij ervoor dat het team in de flow van de scrumcyclus blijft, het gesprek tijdens een sessie gestructureerd gevoerd kan worden en dat het ook leidt tot resultaat in de vorm van afspraken, nieuwe acties of verzamelde inzichten.
Wanneer het bedrijf ervoor kiest de taak als functie in te vullen, valt de scrummaster buiten het team en verricht hij/zij vaak de taken voor meerdere teams binnen de organisatie. Specifiek op deze rol zie je heel veel variaties van de invulling.
Retrospective
Aan het eind van een sprint kijkt het team als geheel terug op het verloop van de samenwerking en de gekozen strategie om de userstories tot een succesvol resultaat te brengen. Dit doet het team eventueel onder begeleiding van een Agile Coach of Scrummaster. Het doel van de retrospective is om te leren van de gemaakte keuzes en manier van werken. Dit resulteert idealiter aan het eind van de retrospective altijd in 2/3 concrete acties die in de volgende sprint(s) opgepakt kunnen worden.
Demo/Review
Om in goed contact met de klant, gebruikers en opdrachtgevers te blijven presenteer je aan het eind van iedere sprint de producten die het antwoord vormen op de geformuleerde wensen (in de vorm van userstories). Doel van deze demo/review is: betrokken blijven bij je klant, feedback ophalen en de aanwezigen meenemen in de korte termijn toekomstplannen. En niet te vergeten: gewoon als team trots zijn op het resultaat!
Planningsessie
Iedere sprint wordt gestart met een planningsessie waar het hele team bij aanwezig is. De Productowner geeft hierbij aan waar hij de komende sprint graag, op basis van vastgestelde prioriteit, aan zou willen werken met het team. Het team maakt concreet hoe zij dit wil aanpakken, schat in hoeveel werk het is en bepaalt vervolgens wat ze in de komende sprint opneemt. Het team committeert zich eraan deze concrete zaken af te krijgen. Einddoel van de planningsessie is om het werk voor de komende sprint vast te stellen met commitment van het hele team en de Productowner.
Refinement
Het creëren en beheren van de backlog is de taak en verantwoordelijkheid van de Productowner. Maar voor het uitwerken in concrete brokken en inschatten van de hoeveelheid werk dat er mee gemoeid is, is het team soms nodig. Een refinement is ervoor bedoeld om de backlog voor de komende sprints te verfijnen. Zo worden de komende sprints met de juiste zaken gevuld en is de Productowner gevoed met de juiste kennis van de mogelijkheden, om vervolgens beter te kunnen afstemmen met klanten en opdrachtgevers.
Disclaimer
Ik heb op geen enkele manier geprobeerd compleet te zijn in deze lijst. Het gaat om de meest relevante termen voor deze blogs. Bij iedere uitgelegde term kan ik ook nog oneindig uitweiden over de criteria, doelen en samenhang. Dit komt de leesbaarheid en relevantie niet ten goede.
Mocht je nu wel behoefte hebben aan de volledige definities en een complete lijst dan raad ik je aan de Engelse online versie van de Scrumguide te gebruiken of de offline Nederlandse versie (pdf).